Persoonlijkheidsstoornis

Iedereen heeft zo zijn eigenaardigheden. Echter, soms heeft iemand extreme persoonlijke eigenschappen en vertoont hij hinderlijk gedrag. Dit kan zo ernstig zijn dat u er zelf last van krijgt. Ook mensen in uw omgeving kunnen daar last van hebben. Deze problemen kunnen uw functioneren sterk onder druk zetten.

Voorbeelden zijn:

U bent perfectionistisch en wilt alles zó goed doen, dat het u te veel tijd kost en u taken daardoor niet af krijgt.
U wilt graag aardig gevonden worden door anderen, waardoor u uzelf vaak wegcijfert en daarmee tekort doet.
U bent snel bang dat anderen u in de steek zullen laten, waardoor u afstand houdt van anderen of juist erg veel nabijheid zoekt.

Deze klachten spelen vaak al jarenlang en hebben invloed op uw manier van denken, op uw gevoel en op uw gedrag.

Een persoonlijkheidsstoornis ontwikkelt zich over het algemeen vanaf de kindertijd en wordt in stand gehouden of versterkt door gebeurtenissen die men later meemaakt. Doordat de persoonlijkheidsstoornis al zo lang bestaat, bent u er ook mee vertrouwd geraakt. Om die reden richt de behandeling van een persoonlijkheidsstoornis zich in eerste instantie meestal op het leren herkennen van bepaalde patronen in denken, voelen en doen. Daarna kan er aandacht zijn voor het uiten en controleren van emoties, het verminderen van angst en schuldgevoelens, zelfstandigheid en het vermogen zichzelf kritisch te bekijken. Acceptatie van de ‘zwakke plek’ in de persoonlijkheid, ofwel de eigen valkuilen, en het omgaan daarmee staan voorop. De meeste mensen met een persoonlijkheidsstoornis zullen door een behandeling niet een heel ander mens worden, maar vooral leren beter om te gaan met hun problemen en met anderen. De behandeling kan zowel individueel als in een groepstherapie plaatsvinden.

Onderzoek en behandeling

Er zijn verschillende onderzoeken en behandeling mogelijk. Binnen Lionarons GGZ hebben we met name expertise in huis voor de zogenaamde cluster C persoonlijkheden. Diagnostisch wordt er dan gesproken van de ontwijkende, dwangmatige of afhankelijke persoonlijkheidsstoornissen. Angst en onzekerheid zijn kernsymptomen.

Stoornissen in de andere clusters behandelen wij niet, daarvoor is een verwijzing naar een andere zorgaanbieder aangewezen.

Samen met uw hulpverlener bepaalt u welke onderzoeken en behandeling nodig zijn voor de behandeling van uw klachten. Het is dus niet nodig om alle onderstaande stappen te doorlopen.

Onderzoek

Intake

Oriënterend/kennismakingsgesprek. Inventarisatie van klachten, problemen en de context waarin deze optreden en verkennen van de hulpvraag.

Klachtenanamnese

In een gestructureerd interview worden alle mogelijke klachten die mensen kunnen hebben systematisch uitgevraagd. U kunt daarbij denken aan angst- en stemmingsklachten.

Persoonsanamnese

In een ander gestructureerd interview worden alle mogelijke persoonlijkheidsstoornissen zorgvuldig uitgevraagd. Op die manier komen we te weten welke persoonlijkheidseigenschappen u bij uzelf herkent en of er sprake is van (trekken van) een persoonlijkheidsstoornis.

Persoonlijkheidsonderzoek

Dit is een onderzoek, waarbij we bijvoorbeeld vragen stellen over hoe u zich voelt bij een bepaalde situatie en hoe u reageert op bepaalde situaties. Deze vragenlijst geeft meer inzicht in uw dagelijks functioneren in uw relatie met anderen.

Schemavragenlijsten

Door het invullen van 2 vragenlijsten krijgen we een beeld van de schema’s en modi die u bij uzelf herkent. Met schema’s bedoelen we vaste overtuigingen over uzelf, over anderen en over de wereld in het algemeen en patronen die uw gedrag kenmerken. Modi hebben te maken met uw gevoel en gedrag in het dagelijks leven.

Intelligentieonderzoek

Door middel van een aantal verschillende testen gaan we kijken op welk niveau u functioneert, wat daarin uw sterke kanten zijn en waar u mogelijk wat meer moeite mee heeft.

Neuropsychologisch onderzoek

U gaat verschillende testen doen. Deze geven meer informatie over cognitieve functies (hersenfuncties) zoals planning, het verwerken van informatie, concentratie en geheugen.

Ontwikkelingsanamnese

In een systematisch interview wordt de voorgeschiedenis van uw klachten in kaart gebracht en wordt er met u gekeken naar uw leerervaringen op verschillende leefgebieden, zoals uw gezin, werk en sociale contacten.

Heteroanamnese

Dit gesprek gaat over hoe u zich heeft ontwikkeld vanaf de geboorte tot en met nu met behulp van informatie van anderen die u al lang kennen. Indien mogelijk zijn uw ouders aanwezig bij dit gesprek.

Rapportage

De onderzoeker maakt een samenvattende rapportage waarin de resultaten van de onderzoeken worden besproken en een diagnose en conclusie worden gesteld.

Adviesgesprek

In dit gesprek worden met u de resultaten van het onderzoek besproken en een voorstel gedaan voor behandeling. Samen met u zal er een behandelplan worden opgesteld en zullen afspraken worden gemaakt.

Behandeling

De behandeling kan uit één of meer van onderstaande interventies bestaan. Er wordt in onderling overleg met u bekeken welke behandeling het beste aansluit bij uw problematiek.

Cognitieve gedragstherapie

Bij cognitieve gedragstherapie gaan we ervan uit dat gedachten, gevoelens en gedrag elkaar beïnvloeden. In deze behandeling proberen we deze 3 pijlers wat bij te sturen, zodat u minder last ervaart van uw klachten.

Schematherapie individueel

Schematherapie gaat ervan uit dat iedereen bepaalde vaste overtuigingen (schema´s) heeft over zichzelf, de ander en de wereld. Wanneer deze patronen erg sterk worden, kunt u hier last van ervaren. In de schematherapie onderzoekt uw therapeut samen met u welke schema’s u heeft en hoe u hier beter mee om kunt gaan, zodat u er minder last van heeft.

Schematherapie in een groep

Tijdens 20 sessies in een groep van 6 tot 12 personen leert u uw eigen vaste overtuigingen (schema’s) en emotionele reacties (modi) hierop herkennen en veranderen. Het voordeel van een groep is dat u van elkaar kunt leren.

Systeembegeleiding

We praten met u en uw partner en/of het hele gezin om te kijken hoe u en uw gezinsleden het beste met elkaar om kunnen gaan.

Psychotherapie

U krijgt individuele gesprekken met een psychotherapeut, waarbij inzichten uit verleden en heden kunnen worden verkregen. Bovendien wordt aandacht geschonken aan het oplossen of hanteren van problemen.

Medicatie

U krijgt zo nodig medicijnen die u helpen u beter te voelen. Hiervoor gaat u naar een psychiater of verpleegkundig specialist.

Steunende en structurerende begeleiding

U krijgt activerende, motiverende en doelgerichte gesprekken met een hulpverlener. Ook is er ruimte om emoties te onderzoeken en stil te staan bij belangrijke gebeurtenissen die u heeft meegemaakt.

ACT-training (Acceptance and Commitment Therapy)

In de ACT-training oefent u structureel om de negatieve invloed van gedachten en gevoelens te verkleinen. Dit kan zowel in een groep als individueel plaatsvinden.

Sociale vaardigheidstraining

In een groep oefent u met sociale vaardigheden, zoals: zeggen wat u ergens van vindt, een praatje maken, leren omgaan met kritiek.