Voor het eerst voelde ik me serieus genomen
Het duurde meer dan negen jaar voordat Saskia (27) aan de bel trok voor hulp. Hoewel het voor haar voelde als een enorme stap, kijkt ze nu voldaan terug op haar behandeling bij Lionarons GGZ: “Het gaat nu gewoon goed met me, alles is gewoon beter geworden. Pas als je open bent over wat er speelt, kun je geholpen worden.”
Klachten
Saskia wist wel dat het niet goed met haar ging. Ze had last van paniekaanvallen en ernstige lichamelijke klachten, waarbij zelfs haar ledematen uitvielen. Saskia leed onder de gevolgen van traumatische gebeurtenissen in haar leven: “Eigenlijk ben ik altijd gepest, vanaf de basisschool tot en met mijn beroepsopleiding als fotografe. Ik ben een gevoelsmens én heel gevoelig. Nu zie ik dat die gevoelige kant van me ook voordelen heeft, maar op school voelde ik me altijd anders dan mijn medeleerlingen.” Saskia maakte al op jonge leeftijd van haar hobby fotograferen, haar beroep. Ze zat nog op school, toen ze al veel foto-opdrachten kreeg. “Anderen konden daar misschien alleen maar van dromen, maar het was vooral ook keihard werken. Ik had een bijbaantje, ging naar school daarnaast was ik bezig met het maken en bewerken van foto’s. Mijn leeftijdgenoten zaten in die tijd voor de TV of gingen op stap, ik was aan het werk.” Saskia wist heel goed wat ze wilde, haar lat lag hoog en ze deed er alles aan om haar doel te bereiken.
Doorploeteren
Bij het jarenlange pesten kwam uiteindelijk ook nog een traumatische relatie, waarbij ze werd belogen en bedrogen door haar vriend. “Ik maak altijd heel gemakkelijk contact met mensen en ben misschien wel wat te naïef geweest. Ik schaamde me dood toen ik achter zijn bedrog kwam en praatte er met niemand over.” Het pesten, de traumatische relatie én het keiharde werken, werden Saskia op een gegeven moment te veel. “Ik kreeg allerlei lichamelijke klachten, piekerde me suf en kon op een gegeven moment niet eens meer plannen. Toch bleef ik doorgaan op de manier die mij zo vertrouwd was. Als ik eerlijk ben, voelde ik ook wel dat het niet goed met me ging, maar op volle kracht doorploeteren was de enige weg die ik kende.”
Revalidatie
Saskia bezocht heel wat artsen met haar lichamelijke klachten. In het ziekenhuis werd uiteindelijk gezegd dat ze fibromyalgie had. “Ik was er echter van overtuigd dat er iets anders met me aan de hand was, ALS of MS.” Ze belandde in een revalidatietraject, waar ze door middel van sport en spel leerde grenzen aan te geven. “Er waren ook wel gesprekken met een psycholoog, maar die trok eigenlijk vooral conclusies óver mij: dat ik mezelf kapot aan het werken was en dat ik daar maar mee moest stoppen. De psycholoog vroeg echter nooit door en dus vertelde ik niet wat er was gebeurd.” Toen het revalidatietraject stopte, nam Saskia een personal coach in de arm om aan haar herstel te werken. Ze wilde vooral door kunnen gaan met werken.”
Ik zei niet echt iets
Na verloop van tijd klopte Saskia opnieuw aan bij de huisarts, die haar naar zijn praktijkondersteuner verwees. Helaas vroeg ook die niet echt door wat er met haar aan de hand was. Hij verwees haar door vanwege burn-out klachten. “Niemand vroeg naar de oorzaak, naar mijn traumatische ervaringen. En dus zweeg ik. Dat is wat ik altijd heb gedaan; als iemand me niet aanstond, praatte ik niet, maar toverde mijn glimlach tevoorschijn. Praten over koetjes en kalfjes ging me heel goed af. Ik praatte er dus gewoon ‘overheen’, maar zei niet echt iets. Ik voelde me jarenlang niet serieus genomen en dat speelde me parten toen ik ook nog oogklachten erbij kreeg.”
TeleScreen
Via een vriendin klopte Saskia uiteindelijk aan bij Lionarons GGZ. “Ik had daar goede verhalen over gehoord. Hoewel op de verwijsbrief niet stond wat mijn klachten echt waren, had ik op dat moment wel besloten dat het tijd was om wel eerlijk te zijn over wat er met me aan de hand was.” Na de verwijzing vulde Saskia eerst een online vragenlijst in, de TeleScreen, gevolgd door een telefonisch triagegesprek. “Het invullen van die vragenlijst was voor mij echt een uitkomst: ik had besloten om die eerlijk in te vullen. Voor mijn gevoel was het invullen ook soort van ‘anoniem’ en ik kon de vragen op mijn gemak invullen zonder dat iemand vragen op me afvuurde. Net als de vragen was ook de triagist zonder oordeel. Dat het online ‘onpersoonlijk’ is, is volgens mij juist een voordeel, je hoeft je nergens voor te schamen. De triagist vroeg heel goed door en nam ruim de tijd voor me. Dat was heel anders dan ik tot dan toe gewend was.”
Geen oordeel
Saskia was aanvankelijk naar Lionarons GGZ verwezen vanwege haar lichamelijke klachten en om beter te leren plannen. Bij het invullen van de TeleScreen was Saskia open geweest over het pesten en de traumatische relatie. “Toen ik op intake kwam, wist de behandelaar dus al wat er speelde, zonder dat ik het hele verhaal weer zelf moest vertellen. Ze vroeg heel goed door en liet me niet weg komen met de korte antwoorden die ik gewend was te geven. Eerlijk gezegd lukte het me ook niet meer om er overheen te praten.” Na de intake startte Saskia’s behandeling in de gespecialiseerde GGZ met EMDR en lichaamsgerichte therapie. Saskia vertelt: “Bij beide behandelaren heb ik nooit enig oordeel ervaren, de lichaamsgericht therapeut keek me vaak alleen maar aan en knikte dan ‘hmmm’ als ik niet écht zei wat er aan de hand was.”
EMDR
Met de EMDR therapie werd gewerkt aan Saskia’s jarenlange trauma’s. “Ik merk dat ik er nu anders naar heb leren kijken. Alsof ik er van een afstandje naar kan kijken, zonder er helemaal van slag van te raken.” Glimlachend vult ze aan: “Als mijn klasgenoten het vroeger over hun weekend hadden, dan hadden ze in mijn ogen eigenlijk niks gedaan. Als ze dan vroegen: ‘hoe was jouw weekend’, dan had ik dagen achter elkaar fotoshoots gedaan. Daarmee werd ik gepest. Nu kan ik zien dat het misschien wel afgunst van hen was. Vroeger zou het pesten leiden tot enorm veel piekeren, vermijden van gevoelens of nog een schepje erboven op om me te bewijzen.”
Lichaamsgerichte therapie
Inmiddels heeft Saskia door de lichaamsgerichte therapie ook geleerd om met haar grenzen om te gaan: “Ik wist ergens ook wel dat ik me aan het uitputten was, maar ik wílde het niet weten. Ik voelde mijn grenzen niet en ging gewoon altijd maar door. Nu weet ik: hoe meer stress in mijn leven, des te meer lichamelijke klachten ik ervaar. Soms ga ik nog wel eens over mijn grenzen heen, maar het is niet meer zo heftig.”
Saskia leerde in de therapie om terug bij zichzelf te komen door te focussen op haar lichaam, spierspanning en ademhaling. De behandeling is inmiddels afgerond en het gaat goed met haar: “Het lijkt wel of alles nu bij elkaar komt en goed komt. Ik vertrouwde niemand meer echt en had dus nooit meer een relatie gehad. En toen opeens kwam ik na de therapie mijn huidige vriend tegen. We zijn zelfs onlangs gaan samenwonen!” Niet alleen Saskia zelf, maar ook mensen in haar omgeving merken duidelijk het verschil tussen de Saskia die ze ooit was en nu is geworden: “Ik was ieder weekend bezig met werken. Nu vind ik het heerlijk om op de bank te zitten. Ik werk nog wel hard, maar fotografeer niet meer ieder weekend. Ik wilde met fotograferen op het allerhoogste niveau komen, nu zou ik niet meer naar die top terug willen. Ik ervaar veel minder stress en heb eigenlijk nooit meer paniekaanvallen.”
Lof
Over haar behandelaren bij Lionarons GGZ heeft Saskia niks dan lof: “Ze vroegen altijd door en gaven me de tijd om hen te leren vertrouwen. Het was super fijn dat ze ook altijd goed op de hoogte waren van elkaar’s behandeling. Ze hadden zich telkens weer goed ingelezen in mijn dossier. Ik heb voor het eerst van mijn leven in de spiegel durven kijken. Ik heb tools gekregen om anders met mijn problemen om te gaan. Voor het eerst van mijn leven voelde ik me serieus genomen door zorgverleners.”
Over EMDR:
Eye Movement Desensitization and Reprocessing, afgekort tot EMDR, is een therapie voor mensen die last blijven houden van de gevolgen van een schokkende ervaring, zoals een ongeval, seksueel geweld of een geweldsincident. Deze mensen zijn vaak vastgelopen in de verwerking van het trauma, waardoor zij zich anders voelen, gedragen, denken en reageren op hun omgeving. Het kan zijn dat de schokkende gebeurtenis ervoor zorgt dat zij er steeds angstige beelden of gedachten over hebben en daardoor last hebben van verschillende klachten. EMDR is dan een eerstekeus behandeling om de klachten te behandelen. De therapeut zal vragen aan de gebeurtenis terug te denken, inclusief de bijbehorende beelden, gedachten en gevoelens. Eerst gebeurt dit om meer informatie over de traumatische beleving te verzamelen. Daarna wordt het verwerkingsproces opgestart. De therapeut zal vragen de gebeurtenis opnieuw voor de geest te halen. Maar nu gebeurt dit in combinatie met een afleidende stimulus. In veel gevallen is dat de heen en weer bewegende hand van de therapeut of door middel van een lichtbak met een bewegend lampje (zoals op de foto). Er wordt gewerkt met ‘sets’ (series) stimuli. Na elke set wordt er even rust genomen. De therapeut zal de cliënt vragen wat er in gedachten naar boven komt. De EMDRprocedure brengt vaak een stroom van gedachten en beelden op gang, maar soms ook gevoelens en lichamelijke sensaties. Vaak verandert er wat. De cliënt wordt na elke set gevraagd zich te concentreren op de meest opvallende verandering, waarna er een nieuwe set volgt. De sets zullen er langzamerhand toe leiden dat de herinnering haar kracht en emotionele lading verliest. Het wordt dus steeds gemakkelijker aan de oorspronkelijke gebeurtenis terug te denken. Vaak veranderen ook de herinneringsbeelden zelf en worden ze bijvoorbeeld waziger of kleiner. Maar het kan ook zijn dat minder onprettige aspecten van dezelfde situatie naar voren komen. Een andere mogelijkheid is dat er spontaan nieuwe gedachten of inzichten ontstaan die een andere, minder bedreigende, betekenis aan de gebeurtenis geven. Deze effecten dragen ertoe bij dat de schokkende ervaring steeds meer een plek krijgt in de levensgeschiedenis van de cliënt. Deze informatie is ontleend aan de website van de Vereniging EMDR Nederland (VEN).
Over lichaamsgerichte therapie:
Lichaamsgerichte therapie is gebaseerd op het idee het lichaam alle ervaringen en emoties opneemt en hierdoor wordt beïnvloed. Het menselijk lichaam is in staat heel wat te verwerken, te dragen of te genezen. Maar soms is het genoeg, en dan geeft het lichaam signalen dat het niet goed gaat. Wanneer je niet luistert naar deze signalen kunnen blokkades vast komen te zitten die zich kunnen uiten in pijn, ziekte of emoties.
Lichaamsgerichte therapie leert je om opnieuw te luisteren naar wat je lichaam zegt. De lichaamsgerichte therapeut kijkt naast het emotioneel functioneren o.a. naar lichaamsspanning, lichaamstaal, houding en de manier van bewegen. Door middel van ademhaling, expressie env beweging kom je meer in contact met jezelf. Lichaamsgerichte werk wordt vaak ondersteund door gesprekstherapie.
